Ik schud mensen graag even wakker, podiumkunsten hebben daar de mogelijkheid toe!

Bij Cultureon zijn we altijd benieuwd naar de nieuwe (beleids)makers. Wie studeren er in dit memorabele jaar 2020 af en maken daarmee hun opwachting binnen de cultuursector? Wat zijn hun drijfveren en hoe zien zij de toekomst voor zich nu alles anders is? Voor de serie 'Op de C'pkist' spreken we de nieuwe lichting van de kunstvakopleidingen door het hele land. Met deze week op de C’pkist docerend choreograaf en danseres Alexandra Loembé!

Alexandra, hoe zie jij jezelf als onderdeel van de cultuursector?
Ik ben afgelopen zomer afgestudeerd aan de Academie voor Theater en Dans (AHK), als maker, docente en uitvoerend danseres. Ik heb gedurende mijn opleiding een holistische benadering en visie op dans en het dansende lichaam ontwikkeld die ik toepas in mijn werk als maker, docent en danser. Dit heeft geresulteerd in een authentieke werkwijze waarin ik vertrek vanuit de zintuigen en het kinesthetisch vermogen. Binnen mijn choreografische en didactische uitgangspunten staan het hier-en-nu, het lichaam als geheel, de kracht van het proces, persoonlijke ontwikkeling en stijloverstijging centraal.

Ik wil het lichaam in het moment neerzetten en houd er als maker van om niet alle touwtjes in handen te hebben. Ik laat een deel van het totaalbeeld en de totaalervaring graag over aan het lot en het publiek. Ik werk veel met improvisatie. Mijn werk wordt op die manier nooit routinematig, maar is meer intuïtief. Zo kan ik iedere danser in hun eigen kracht zetten, binnen mijn materiaal. Dit is iets wat ik binnen mijn transculturele visie erg belangrijk vind. Ik geloof dat je door ontmoeting en uitwisseling dichterbij jezelf en jouw essentie kan komen, als je ervoor open staat. Ik zou mijzelf als danskunstenaar dan ook niet in één hokje willen en kunnen plaatsen. Dit is iets wat ook bij mij als persoon (vanwege o.a.  mijn Russisch-Congolese afkomst) op deze wereld past.

Kun je ons iets vertellen over jouw afstudeerproject?
Ik heb tijdens mijn afstuderen samengewerkt met een groep dansliefhebbers, bestaande uit zes vrouwen tussen de 17 en 33 jaar. Bewust een clubje dat elkaar vooraf nog niet kende zodat de ontmoeting onderdeel kon zijn van het proces. In het maakproces was er dus een oprechte kennismaking, benadering en nieuwsgierigheid naar elkaar toe. Door de warme, veilige sfeer waren de dansers niet bang zich creatief op te stellen. Ik ben trots op mijzelf in hoe ik hen hierin heb kunnen begeleiden en hoe ik mijn conceptuele manier van denken ook voor hen tastbaar en relevant heb kunnen maken. Hun podiumervaringen deden er niet toe. Iedereen stond er voor mij gelijk in. Dansers met veel en weinig ervaring dansen samen zonder dat dit verschil wordt geaccentueerd. De ene kent al veel mogelijkheden in het lichaam terwijl de ander juist heel vrij is in denken en creativiteit. Wat ik waardeer in het werken met non- en semi-professionals is de manier waarop zij als mens op het podium kunnen staan en zichzelf bloot durven te stellen vanaf het moment dat zij jou vertrouwen.

Mijn afstudeerproject, PIA’S FIRST TOUCH/PIA GOES IN CIRCLES, gaat over nieuwsgierigheid, kwetsbaarheid, sensitiviteit en een prille staat van zijn. Ze suggereert een eerste aanraking, het begin van de dag, het gevoel van eindeloze mogelijkheden, het opkomen en ondergaan van de zon en een levensloop vanaf de eerste ontmoeting. De voorstelling prikkelt de kijker op fysiek niveau, zonder echte huid-op-huidaanraking.

Ik heb mij voor dit maakproces verdiept in zintuigelijk ervaringstheater. Dat houdt voor mij in: Geen passieve toeschouwing, maar je fysiek onderdeel voelen van het geheel. Je denk niet na over wat je ervan vindt, terwijl je achterover op je stoel wacht tot de voorstelling jou vermaakt, maar je ervaart wat je waarneemt en wat dat met je doet. Alles vanuit het belang om dans en dansvoorstellingen toegankelijk te maken voor een gevarieerd publiek. Ik wil de kijker raken als mens, niet als wel of geen danskenner. 

Ik ben geïnteresseerd in het creëren van situaties waarin de kijker zich kwetsbaar voelt en zich overgeeft aan de situatie. Ik vind het interessant wanneer het publiek het gevoel heeft dat hun acties en handelingen direct invloed hebben op de totale performance. De voorstelling is een moment van aandacht en concentratie voor de kijker, zonder oordeel. Dit is iets wat niet meer veel voorkomt in het dagelijks leven. Ik denk dat het voor mensen van belang is om meer naar hun lichaam te luisteren en opnieuw te waarderen hoe fascinerend het lijf en het onderbuikgevoel kunnen zijn. Hoe dat voelt zal voor iedereen anders zijn. De voorstelling is geen van de kijker afgezonderde gebeurtenis. Het nodigt jou uit te herzien hoe jij je tot jezelf en de voorstelling verhoudt. Het raakt je op een persoonlijke manier en is eigenlijk een reflectie van jezelf. Je komt dichterbij jezelf. 

Hoe wordt deze houding over het algemeen ontvangen?
Eigenlijk heel goed, mensen zijn verrast. Er zit ook geen goed of fout in. Door de toeschouwers eindeloos te laten neuriën haalde ik hen uit hun comfortzone. De een voelt zich door het neuriën meer verbonden met wat er op het speelvlak gebeurt, terwijl de ander er juist helemaal afgeleid door raakt, zich zelfverzekerd voelt, zich schaamt, vermoeid raakt door de herhaling of zich in dezelfde oneindige cirkel verkeert als de dansers. Ik schud mensen graag even wakker, podiumkunsten hebben daar de mogelijkheid toe.

Hoe ga jij nu het werkveld in?
Ik heb dankzij mijn verschillende stages en losse projecten naast de opleiding gelukkig wat plekken waar ik aan de slag kan. Ik doe performances voor peuters, geef les op de vooropleiding van de Academie, voer educatieve projecten uit voor diverse doelgroepen en bied lessen aan in mijn eigen methode en danstaal. Mijn plannen voor de toekomst zijn om me te blijven ontwikkelen als danser, docent en maker. Ik blijf mij focussen op de toegankelijkheid van dans, zowel op artistiek als pedagogisch-didactisch gebied. In mijn werk als docent en maker wil ik me o.a. gaan focussen op het samenbrengen van non- en- (semi-)professionals, omdat ik er in geloof dat zij elkaar kunnen inspireren. Ik hoop veel choreografieën neer te kunnen zetten op uiteenlopende podia en me in te zetten voor mensen met veel liefde voor dans en/of talentontwikkeling.

Heb jij nog vertrouwen in de sector na alles wat er nu gebeurt?
Ja en nee. Als docent heb ik vertrouwen in een toekomst. De kunsteducatie wordt weer opgestart, hetzij met aanpassingen en protocollen waar ik me aan moet houden, maar ik kan aan de slag. 

Als maker is dat nu een ander verhaal, daar maak ik me soms meer zorgen over. Het leven rondom theater maken staat voor mijn gevoel nog best stil. Ik kan me daar actief druk om maken, maar ik moet ook de hoop houden dat het wel weer goed komt. Ik zoek nu dan ook liever de samenwerkingen op met andere afgestudeerden om gezamenlijke projecten op te zetten. In de openlucht dansen zou voor mij een goede oplossing kunnen zijn, dat is iets wat ik (voor covid-19) sowieso al wilde doen, omdat dit aansluit op mijn visie en werkwijze. 

Hebben we dans wel nodig in de wereld waarin we nu leven?
Jazeker! Het helpt om even in het hier en nu te kunnen zijn. Je kunt fysiek bij jezelf intunen: hoe gaat het met me? Hoe voel ik me? Je kunt oprecht voldoening halen uit de creativiteit, speelsheid en muzikale beleving!

Aan wie draag jij graag het stokje over?
Ik zet voor de volgende editie graag Chaja van Kollem op de C’pkist. Zij is theatermaker en docente en studeerde af met een succesvolle voorstelling via Zoom! Ze maakte een online muzikale beeldvertelling over gedistantieerd contact. Een hele intieme groepservaring, ondanks dat ik het in mijn eentje vanuit mijn eigen woonkamer beleefde. 
 

Portret Fotografie: Nene Creates