Toezicht houden en het benutten van vitamine i

Managers, directeuren, leidinggevenden: ze komen en ze gaan. Ook in de culturele sector. Er wordt al veel over governance gesproken. Een aspect dat nog onderbelicht blijft, is de waarde van het interim-instrument. Dat is jammer, want door dat instrument gericht toe te passen kunnen toezichthouders zaken realiseren die anders buiten bereik blijven.  

Toezichthouders en directeuren kunnen de kracht van het interim-instrument benutten wanneer ze inzien dat een interimmer veel meer is dan een tijdelijke invulling van een algemene managementfunctie. Goed interim-management geeft “vitamine i” aan een organisatie - de i staat voor innoveren, een impuls geven, interveniëren, inzicht genereren en inspireren.

Soorten interimmanagement

Interimmanagement kan een tijdelijke overbrugging zijn, als een leidinggevende wegvalt. Onontbeerlijk, belangrijk en nuttig. Maar het meest interessant (en het minst belicht) zijn de situaties waarin de interimmer voor komt:

• het uitvoeren van een specifieke opdracht zoals het bouwen van een theater, het voorbereiden van een fusie of het opstarten van een samenwerkingsverband  (projectmanagement) of;

• het leiden van een verbeter- of vernieuwingsproces (verandermanagement).

Dit soort project-, verander- en (zeker) crisismanagement vereist de zwaarste competenties. Het gaat dan namelijk om een dubbele verantwoordelijkheid: zowel het behartigen van het operationeel management als het uitvoeren van het verandermanagement. Een goede probleemanalyse bij aanvang en een helder onderscheid in rollen en verantwoordelijkheden zijn dan onontbeerlijk.

Vitamine i

Interimmanagers kunnen worden ingezet om zaken in beweging te brengen die al lang vast zitten. Denk aan een innovatie van de werkwijze van de organisatie. Of aan een impuls voor een managementteam dat al langere tijd in dezelfde samenstelling functioneert. Ook kan de interimmer een gerichte interventie plegen, bijvoorbeeld om de organisatie opnieuw te positioneren naar bezoekers en stakeholders. Of hij/zij kan het bestuur helpen om inzicht te krijgen in knelpunten in de organisatie (diagnose stellen). En tenslotte kan een goede interimmer een team inspireren en enthousiast maken.

Medewerkers ervaren de interim-oplossing nogal eens als bedreigend. Dat duurt meestal maar even, na twee, drie weken gaat er een zucht door de organisatie: eindelijk iemand die tijd voor ons heeft, eindelijk iemand die luistert, die fris is en ingesleten patronen durft te doorbreken! De goede interimmanager is spiegel, coach, masseur en verkeersregelaar in één. Hij of zij komt zonder vooropgezette ideeën en heeft maar één belang voor ogen: met zoveel mogelijk draagvlak in de organisatie de doelstellingen realiseren die met de directeur of de Raad van Toezicht zijn afgesproken.

De essentie is onafhankelijkheid

Belangrijk kenmerk van de interimmer is zijn onbevangenheid. Een goede interimmer heeft geen verleden in de organisatie en maakt bij de start al duidelijk wanneer hij weer vertrekt. Hij heeft geen last van heilige huisjes, kan vrij spreken en hoeft geen populariteit na te streven. Omdát hij van buiten komt kan hij duidelijk maken dat er andere belangen zijn dan alleen die van specifieke medewerkers. Helder communiceren met álle betrokkenen op álle niveaus is de sleutel voor zijn succes, van strategie, tactiek tot en met operatie. De essentie is dat hij mensgericht en totaal onafhankelijk uitvoering geeft aan zijn opdracht. Het is die onafhankelijkheid die de interimmer geschikt maakt om extra vitamine aan een organisatie toe te dienen.

Een uitspraak van Hillary Clinton ' Never waste a good crisis' is bij uitstek van toepassing op dit verhaal. Iedere 'crisis' heeft zijn eigen kenmerken en biedt daarmee een unieke kans om vitamine i toe te voegen.

Door: Johan Boonekamp en Maurits Haenen