Hoe gaan we straks weer open Marc Pil?

Wat is de huidige situatie binnen jullie organisatie?
Op het moment dat de wereld dicht ging, zaten wij met de Jakop Ahlbom Company midden in het maakproces van onze nieuwste voorstelling ‘Syzygy’. We zouden nog drie weken repeteren en monteren voor de première die begin april gepland stond…
Momenteel werken en plannen we van persconferentie naar persconferentie en proberen we steeds een plan B én een plan C te hebben. Waar we eerst uit gingen van halverwege april, werd dat al snel uitgesteld tot 1 juni en na de laatste berichten van Rutte lijkt het erop dat het misschien nog wel langer gaat duren. Dat is best frustrerend. 

Hoe ervaar jij de situatie vanuit jouw functie?
Als zakelijk leider vind ik het heel verdrietig voor ons team. We werkten allemaal naar een bepaald moment toe, als dat moment verdwijnt is dat lastig. En het is natuurlijk ook heel vervelend voor ons publiek, maar die zijn gelukkig vol begrip. 
Iedereen had er veel zin in; Het maakproces ging goed, alle afdelingen waren hard aan het werk. Het voelt machteloos, maar ik ben blij dat de hele club nog gezond is. 
We hebben nu de tijd om vooruit te denken, plannen die er al lagen uit te werken en verdere stappen te zetten.

Ik maak me wel zorgen over wat het financieel gezien zal betekenen voor het gezelschap. We zouden in maart op een dansfestival in Belgrado onze voorstelling Lebensraum spelen. Servië legde als een van de eerste landen het vliegverkeer plat, terwijl wij klaar stonden om te vertrekken. Ik probeer op zulke momenten goed voor onze mensen te zorgen, ik wil dat ze hun huur kunnen blijven betalen, dat is mijn eerste zorg. We hadden zo’n 45 voorstellingen van ‘Syzygy’ gepland staan die we moesten annuleren. Daardoor hebben we geen publieksinkomsten terwijl de kosten wel doorlopen. Gelukkig is er vanuit de overheid steun en daar maken we gebruik van. Die bijstand is echter niet op alle fronten toepasbaar en helpt niet voldoende tegen de economisch schade. De zzp’ers in de culturele sector hebben nu de grootste problemen. Zonder extra steun van de overheid kan ook ik het me niet permitteren om hen 100% te voorzien…

Hoe gaan jullie straks weer open?
De helft van ons publiek zit in het buitenland, we zijn daardoor ook afhankelijk van hoe het zich ontwikkelt op wereldschaal. Het eerste wat we hopen is dat we ‘Syzygy’ alsnog aan het Nederlandse publiek kunnen tonen. Als de theaters vanaf juni weer open zouden mogen, pakken wij het werk vanaf dat moment weer op. We hebben in augustus ook alweer een nieuwe voorstelling klaar staan waardoor verschuiven heel lastig is.

Ervaar je hierin steun van de fondsen die jullie subsidiëren?
De berichten van de fondsen vind ik heel fijn. Ze communiceren meteen dat ze begrip tonen en zijn heel coulant. 

Als deze social distance blijft, gaan we überhaupt op een andere manier naar theater-maken kijken; Wat betekent die 1,5 meter- economie voor een avondje uit? Zit het publiek straks tussen plastic schermpjes? Wat betekent het voor de zaal en tegelijkertijd: wat betekent het voor de ervaring? Het niet fysiek kunnen toenaderen is an sich best een inspirerend gegeven. Het is naar, maar het zou zomaar ook een plek kunnen krijgen in nieuwe creaties. 

Wat doe je in de tussentijd? 
Er wordt binnen de company eigenlijk heel hard gewerkt. Op de korte termijn gaat dat over het monitoren van de ontwikkelingen rond corona en het aanpassen van onze scenario’s: De marketingafdeling voert veel overleg met theaters en kijkt naar hoe we zo goed mogelijk in connectie kunnen blijven met het publiek. Verder liggen er in onze studio ook nog wel wat klussen (ik heb vandaag de deuren geschilderd) en we werken vooruit. Jakop is al begonnen met zijn research voor aankomende voorstellingen; schrijven, lezen, tekenen, moodboards maken.

Productie en techniek maken tourplannen, productieplanningen, werkbegrotingen. En alles gaat online. Het is minder gezellig en minder persoonlijk, maar het zijn wel zinnige besprekingen.

Zie je kansen in de crisis?
We hebben tijd om met elkaar naar de toekomst te kijken en de sfeer is heel goed. Dat er solidariteit heerst binnen de sector helpt daarin, we zitten allemaal in hetzelfde schuitje en er wordt onderling veel overlegd. De banden worden zo nog sterker. 

Ik ervaar daarnaast intern heel goed wat mensen inbrengen; collega’s pakken de zaken goed op, gaan nieuwe samenwerkingen aan, daar heb ik bewondering voor. Het is best een uitdaging om je bedrijf in zo’n crisis staande te houden, maar ik ben heel trots op hun steun. 

Wat heb je nodig nu en straks?
De financiële steun vanuit de overheid was in het begin vooral gericht is op liquiditeit: Subsidies worden eerder uitgekeerd, huren worden even uitgesteld, het publiek krijgt vouchers. Dat helpt om acute nood te voorkomen, maar draagt ook bij aan het opbouwen van een schuld naar de toekomst. Ondanks de algemene steun die we krijgen voor onze vaste medewerkers gaan we verlies draaien. De 300 miljoen die de minister beschikbaar stelt zijn een mooie eerste stap. Maar biedt nog geen oplossingen voor de hele sector. Met name kleinere instellingen en zelfstandige makers zijn hiermee nog niet geholpen. De economische schade die de sector gaat oplopen zal groot zijn en er is nog geen uitweg. Laat staan dat er ruimte is om te investeren in de toekomst. Ik ben bang dat een aantal gezelschappen en podia zullen omvallen. Nog voordat de uitslagen van de meerjaren-subsidies er zijn, vindt er dan al een eerste kaalslag plaats. En voor heel veel zzp’ers is dit een nekslag. Ik zou willen dat er wat specifiekere aandacht komt, maar ik snap ook dat dat tijd behoeft. Verder worden er nu scenario’s gemaakt voor hoe het publiek straks in de 1,5 meter economie een avond theater kan beleven. Wat die 1,5 meter gaat betekenen voor uitvoerenden is nog een open vraag. Mogen dansers elkaar straks nog wel aanraken? Kunnen acteurs nog wel dicht bij elkaar staan? Of worden performers en crewmembers gelabeld als contactberoepen en daarmee uitgezonderd van deze regels?

Van wie zou jij nu iets willen horen?
Ik ben nieuwsgierig naar vele organisaties, maar vooral naar de zomerfestivals en een aantal grote evenementen die in juni en juli gepland stonden en nu midden in de voorbereidingen zitten. Van Oerol is inmiddels bekend dat ze definitief afgelasten, maar hoe gaat het bijvoorbeeld met Over het IJ? Ik ben benieuwd hoe Simone Hogendijk (artistiek leider) in deze tijd met haar programmering omgaat. Het festival gaat over stedelijkheid; De impact van deze crisis is in de steden nog veel zichtbaarder. Wat betekent dit voor de vragen rondom dat thema?

Onderschrift foto: Marc Pil in betere tijden op het Shanghai Performing Arts Festival 2019